Abaküs antik çağlardan beri kullanılan bir hesaplama aygıtı.
Matematik insanlık tarihinin en eski bilimlerinden biridir. Çok eskiden matematik, sayıların ve şekillerin ilmi olarak tanımlanırdı. Matematik de diğer bilim dalları gibi geçen zaman içinde büyük bir gelişme gösterdi; artık onu birkaç cümleyle tanımlamak mümkün değil. Matematik bir yönüyle resim ve müzik gibi bir sanattır.Matematikçilerin büyük çoğunluğu onu bir sanat olarak icra ederler. Matematik, başka bir yönüyle bir dildir. Galileo Galilei tabiat matematik dilinde yazılmıştır der. Matematik başka bir yönüyle de satranç gibi entelektüel bir oyundur. Kimi matematikçiler de ona bir oyun gözüyle bakarlar.[1]
Sözcüğün Kökeni
Eski Yunanca matesis kelimesi matematik kelimesinin köküdür ve ben bilirim anlamına gelmektedir. Daha sonradan sırasıyla bilim, bilgi ve öğrenme gibi anlamlara gelen μάθημα (máthema) sözcüğünden türemiştir. μαθηματικός (mathematikós) öğrenmekten hoşlanan anlamına gelir. Osmanlı Türkçesinde ise Riyaziye denilmiştir. Matematik sözcüğü Türkçeye Fransızca mathématique sözcüğünden gelmiştir.[2]
Matematik'teki genel kavramlar [değiştir]
- Her sayı bir rakam olmayabilir; fakat her rakam bir sayıdır.
- Hem rasyonel hem de irrasyonel olan bir sayı yoktur.
- Çarpımları sabit olan iki doğal sayı; birbirine en uzak seçildiğinde toplamları en büyük değerini alır, birbirine en yakın seçildiğinde toplamları en küçük değerini alır.
- Toplamları sabit olan iki doğal sayı birbirine en uzak seçildiğinde çarpımları en küçük değerini alırken birbirine en yakın seçildiğinde çarpımları en büyük değerini alır.
- İki tek sayının toplamı ve farkı çift sayı, çarpımı tek sayıdır.
- İki çift sayının toplamı farkı ve çarpımı çift sayıdır.
- Tek sayı ile çift sayının toplamı ve farkı tek sayı, çarpımı çift sayıdır.
- Çift sayıların tüm pozitif tam kuvvetleri yine bir çift sayıdır.
- Tek sayıların tüm pozitif tam kuvvetleri yine bir tek sayıdır.
- Pozitif sayıların bütün kuvvetleri pozitiftir.
- Negatif sayılarda çift kuvvetler pozitif, tek kuvvetler negatiftir.
- Aynı işaretli iki sayının çarpım veya bölümleri pozitiftir.
- Zıt işaretli iki sayının çarpım veya bölümü negatiftir.
- Negatif sayının negatif sayıya bölümü pozitiftir
- İki ardışık sayı, aralarında asaldır.
Matematiğin konuları [değiştir]
-
-
Cebirsel geometri -- Diferansiyel geometri -- Diferansiyel topoloji -- Cebirsel topoloji -- Lineer cebir --
-
Aritmetik -- Analiz -- Türev -- Kesirli hesap -- Fonksiyonlar -- Trigonometrik fonksiyonlar
Temel matematiksel yapılar [değiştir]
Monoid -- Öbek (matematik) -- Halkalar -- Cisim (Cebir) -- Topolojik Uzaylar -- Çokkatlılar -- Hilbert aksiyomları -- Sıralamalar
Temel matematiksel kavramlar [değiştir]
Kümeler -- Sayılar -- Fonksiyonlar -- Limit -- Süreklilik -- Türev ve Türevlenebilirlik -- Analitiklik -- İntegrallenebilirlik -- Matris -- Eşyapı -- Homotopi -- İyi-sıralılık ilkesi -- Sayılabilirlik -- Soyutluk -- Determinantlar -- Oran -- Orantı -- Polinom -- Permütasyon -- Kombinasyon -- Logaritma -- Diziler -- Seriler
Matematiğin ana dalları [değiştir]
Soyut cebir -- Sayılar teorisi -- Cebirsel geometri -- Grup teorisi -- Analiz -- Topoloji -- Çizge Kuramı -- Genel cebir -- Kategori teorisi -- Matematiksel mantık -- Türevsel denklemler -- Kısmi türevsel denklemler -- Olasılık -- Kompleks fonksiyonlar teorisi
-
|
|
|
|
Sayılar teorisi |
Soyut cebir |
Grup teorisi |
Çizge Kuramı |
Sonlu matematik
Kombinatorik -- Saf küme teorii -- Olasılık -- Hesap kuramı -- Sonlu matematik -- Kriptografi -- Çizge Kuramı -- Oyun kuramı
-
|
|
|
|
Kombinatorik |
Hesap kuramı |
Kriptografi |
Çizge kuramı |
Uygulamalı matematik
Mekanik -- Sayısal analiz -- Optimizasyon -- Olasılık -- İstatistik -- Finansal matematik
-
|
|
|
Matematiksel mantık |
Küme |
Kategori Teorisi |
|